Is de tijd eindelijk rijp voor verandering?

Volgens de wet[1] heeft een kind recht op omgang met zijn ouders. Met beide ouders. In de praktijk blijkt helaas dat een groot deel van de kinderen één van de ouders na een scheiding niet meer ziet. En dat heeft negatieve korte- en langetermijngevolgen voor zowel ouders als kinderen. Zo heeft 20% van de volwassen kinderen na de scheiding geen contact meer met hun vader en ziet 5% hun moeder niet meer[2].

Met als doel de positie van ouders en kinderen in situaties van contactverlies en ouderverstoting te verbeteren is in juli 2019 het Expertteam ouderverstoting/complexe omgangsproblematiek ingesteld dat in januari 2021 een Adviesrapport heeft uitgebracht.

Het rapport bevat veel adviezen voor maatregelen om de gevolgen van ouderverstoting na echtscheiding te voorkomen of op te vangen. Zo moet volgens het rapport de rol van vaders in de opvoeding bevorderd worden en moet er meer aandacht zijn voor het verschil in behandeling tussen vaders en moeders. Hulpverlening kan effectiever worden als er meer mannelijke hulpverleners worden ingezet. Problemen in de omgang tussen ex-partners moeten daarnaast eerder herkend worden. Een signaal, dat iedereen rondom de ex-partners en hun kinderen serieus moet nemen, is kwaadspreken door de ene ouder over de andere, net als het doel van een ouder om mensen in de omgeving ‘aan zijn/haar kant’ van het conflict te krijgen. Het is volgens het rapport ook van belang dat zo snel mogelijk zorgvuldig feitenonderzoek wordt verricht. Waarbij aandacht is voor het beeld dat betrokkenen op de gebeurtenissen hebben en de daadwerkelijke feiten. Uitgangspunt moet zijn dat er contact blijft tussen kind en beide ouders en dat omgang wordt voortgezet, ook tijdens procedures, tenzij er terechte signalen van acute onveiligheid zijn. Op het gebied van handhaving moet bovendien sneller gehandeld worden en daadwerkelijk actie ondernomen worden bij het niet nakomen van de gemaakte omgangsafspraken.

Kortom: er moet veel gebeuren. Er moet eerder en harder worden opgetreden om contactverlies en ouderverstoting zoveel mogelijk te voorkomen.

Hoe nu verder? Minister Sander Dekker heeft het Adviesrapport op 4 februari 2021 aan de Tweede Kamer aangeboden. Hij heeft daarnaast enkele acties aangekondigd zoals: het beschikbaar stellen van een “specialist contactverlies”, het onderzoeken van het effect van gezinsbehandeling, het verlenen van nalevingshulp door de overheid en indien nodig het toepassen van sancties (zoals dwangsommen of wijziging van het hoofdverblijf of de omgangsregeling)[3]. Over de voortgang van deze aanpak zal de minister de Kamer voor de zomer verder berichten. Het is volgens de minister duidelijk dat omgang met beide ouders niet vanzelfsprekend is en dat daar iets aan gedaan moet worden. Wat het voorgaande in de praktijk allemaal precies betekent zal de tijd ons leren.

Wordt vervolgd dus.

Ellen van de Burgwal en Susanne van de Ven

Keistad Advocaten

[1] Artikel 1:377a BW

[2] Adviesrapport-Expertteam Ouderverstoting-Complexe omgangsproblematiek januari 2021

[3] Kamerbrief met beleidsreactie op het Adviesrapport-Expertteam Ouderverstoting-Complexe omgangsproblematiek d.d. 4 februari 2021